Όχι στην υλοτόμηση του δάσους των Αγίων Θεοδώρων Ραψάνης.
Τεκμηριωμένη πρόταση προστασίας για
το δάσος των Αγίων Θεοδώρων.
Τοποθεσία: Δασική θέση Άγιοι Θεόδωροι Τοπικής
Κοινότητας Ραψάνης Δημοτικής Ενότητας Κάτω Ολύμπου Δήμου Τεμπών Λάρισας.
Θέμα : Υλοτόμηση με Απόφαση Δασαρχείου.
Αντιδράσεις:
Ηθικό Σκέλος Επιχειρηματολογίας: Αυτόχθονες κάτοικοι της Ραψάνης
αντιδρούν καθώς παραβιάζονται οι πόρτες των αναμνήσεών τους σε ένα δάσος κατ’
αυτούς υπεραιωνόβιο. Αυτολεξεί και ως παρών σας βεβαιώνω ότι δακρύζουν και
κλείνουν τα αυτιά τους, όταν ακούνε τα αλυσοπρίονα να κόβουνε τα δένδρα που
τους συντρόφεψαν και τους προστάτευσαν στα δύσκολα χρόνια της μεγάλης πείνας
και της αστικής φυγής και μετανάστευσης, δίνοντας τους παρηγοριά ελπίδας με το
ευγενικό θρόισμα των φύλλων τους. Νιώθουν να περνούν στη λήθη, πώς τιμωρούνται
από το άστυ για την γενναία απόφασή τους να παραμείνουν στις ρίζες τους στα
εύκολα μα πρωτίστως διαχρονικά στα δύσκολα χρόνια της πατρίδας μας. Νιώθουν πώς
κόβεται ένα τμήμα από ένα Ιερό τους Δάσος όπου και η Ιερά Μονή των Αγίων
Θεοδώρων που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα μ.Χ., συνέχεια ενός
αρχαίου δάσους αφιερωμένο στην Αρτέμιδα, από θρύλους που μεταφέρονται προφορικά
από γενεά σε γενεά. Προσεύχονται στον Ναό των Αγίων Θεοδώρων και αισθάνονται ότι
στο δάσος περπατούν μαζί τους οι Άγιοι και λησμονούν τον πόνο της ψυχής τους
πρωτίστως και των ασθενειών που κατατρέχουν το ανθρώπινο σώμα.
Αυτοί οι άνθρωποι που σήμερα φωτογραφηθήκαμε μαζί πονάνε αλήθεια
και δεν το κάνουν για να περάσουν την ώρα τους στο καφενείο, αλλά νοιάζονται,
ανησυχούν για το τι θα παραδώσουν στο μέλλον. Δάκρυζαν από την στενοχώρια τους
παππούδες 80 χρονών. Αυτοί οι κάτοικοι του βουνού μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο
αναδύουν την ατόφια περιβαλλοντολογική τους συνείδηση που οι κάτοικοι της πόλης
μέσα στην γκρίζα ρουτίνα τους αδυνατούν να κατανοήσουν και δικαίως.
Όμως, αυτή η Κοινωνία
των Πολιτών θέλει να μπορεί να συμμετέχει στη διαμόρφωση της μελλοντικής
τοπικής τους πραγματικότητας και να μην είναι διακοσμητικό στοιχείο στην αεί μεταβαλλόμενη
Δημοκρατία μας και αγανακτεί όταν αποφασίζουν χωρίς αυτήν για αυτήν, θέτοντάς
την προ τετελεσμένων γεγονότων και ξεφυλλίζει με αγωνία την εφημερίδα για να δει αν γράφουν και αποφασίστηκε κάτι για αυτούς χωρίς αυτούς, ρωτά τους νεώτερους αν αναφέρθηκε κάτι στο ιντερνετ και φοράνε τα γυαλιά τους για να δουν με την ασθενική τους όραση μα με τη δυνατή τους ψυχή ζητώντας μου να εκφράσω τις απόψεις τους στο διαδίκτυο.
Αυτοί οι φιλήσυχοι πολίτες ζητούν να ακουστούν και αυτοί, αυτό το περήφανο, γέρικο μα αγέρωχό τους ΌΧΙ, στην ηθική και όχι μόνον διάσταση του ζητήματός τους.
Αντικειμενικό Σκέλος
Επιχειρηματολογίας: Αλήθεια
απευθυνόμενος προς τους ιθύνοντες αν ήταν μάνατζερ προώθησης μίας επιχείρησης, πόσα
πλεονεκτήματα θα είχαν εντοπίσει στα άνωθι για προσέλκυση τουρισμού;
Αναφέρω τα Brand names: i) Όλυμπος, ii) Τέμπη, iii) Ραψάνη, iv) Λάρισα, v) Άγιοι Θεόδωροι, vii) Δάσος, για τα οποία θα επιχειρηματολογήσω
ακολούθως και έπειτα θα εξάγω και τις ερωτήσεις με την πρόταση.
i)Όλυμπος: Το
μυθικό βουνό του Ολύμπου έλαχε να δώσει ένα κομμάτι της αιωνιότητάς του, στην επίμαχη περιοχή. Από την αρχαιότητα έως
στις μελλοντικές μας μέρες πάντα γοήτευε και θα γοητεύει δίνοντας ένα πέπλο
μυστηρίου στην κατοικία των Θεών από την εποχή του Δευκαλίωνα. Από τις πρώτες
προτιμήσεις παγκοσμίως σε όλες τις μηχανές αναζήτησης. Τουριστικός προορισμός
όλη η περιοχή που καλύπτει το όνομά του, που αναζητά όμως συνεννόηση για να
εκτοξευθεί στην κυριολεξία ως προϊόν που θα ευχαριστήσει τους περιηγητές
αποδίδοντας ρευστότητα. Είναι νωπή ακόμη η πληγή ακύρωσης του 4ου Ορειβατικού
Αγώνα Σκι Ολύμπου, λόγω έλλειψης κονδυλίων.
ii)
Τέμπη: Η περίφημη κοιλάδα των Τεμπών που τη
διασχίζει ο ποταμός Πηνειός και οι βράχοι τους μετά των ορεινών όγκων Ολύμπου
και Κισσάβου (Όσσας) τους ενώνουν την Ελλάδα σε Βόρεια και Νότια με οδικό και
σιδηροδρομικό δίκτυο. Ένα δυνατό όνομα που δεν το ξεχνά κανείς εύκολα με τις
μηχανές αναζήτησης να σημειώνουν το στίγμα τους παγκοσμίως.
iii)
Ραψάνη: Γνωστή πανελληνίως για το περίφημο
κρασί της που τα αμπέλια της κρέμονται πάνω από τα βράχια των Τεμπών και πέριξ
του δάσους των Αγίων Θεοδώρων. Κατά το 1950 σύμφωνα με μία μαρτυρία διατηρούνταν
55000 αιγοπρόβατα και το δάσος ρύθμιζε με φυσικό τρόπο τα όρια της βοσκής.
iv)
Λάρισα: Ένα βαρύ όνομα με ιστορία από την
αρχαιότητα με εύφορες πεδιάδες σε στρατηγικό γεωγραφικό σημείο, τόσο στα Τέμπη
όσο και πέριξ αυτής, καθώς δεν είναι τυχαίο που προτιμήθηκε για να στηθεί το
Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας αλλά και το Στρατηγείο του ΒορειοΑτλαντικής
Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) στον Τύρναβο και στο Κουτσόχερο. Μία πόλη που αναζητά την
ιστορική της συνέχεια μέσα από τις διαδρομές της ξεγνοιασιάς του καφέ στη λήθη
των τακτικών ευρημάτων της αρχαιολογικής σκαπάνης σε όλο τον Νομό που ελάχιστοι
ενδιαφέρονται. Ένα ακατέργαστο διαμάντι που έχει όλες τις δυνατότητες και πρέπει
να αξιοποιηθεί σε πλήρη έκταση.
v)
Άγιοι Θεόδωροι: Μια Ιστορική Μονή μεταβυζαντινού
ρυθμού επί Τουρκοκρατίας που έβαλε κι αυτή το λιθαράκι της στην παλιγγενεσία
του Έθνους κατά τους απελευθερωτικούς αγώνες. Το δάσος της έκρυψε με τη σκιά
του αγωνιστές της σύγχρονης Ελευθερίας μας και δημιούργησε έναν αστικό
διαχρονικό μύθο. Αυτή η σκιά του δάσους που απαντούσε από την άλλη πλευρά το
κλέφτικο το μονοπάτι με μία θρυλούμενη σπηλιά έδωσε καταφύγιο σε κάθε
κυνηγημένο αγωνιστή καθώς επίσης και το χρόνο να σκεφθεί για το ορθό των
πεπραγμένων του. Στο Ναό διασώζονται υπέροχες τοιχογραφίες με τους Αρχαγγέλους
ως πολεμιστές να πατάσσουν τον διάβολο, κατά παρομοίωση οι υπόδουλοι τότε Έλληνες να πατάξουν το ζυγό τους και να μην ξεχάσουν.
Δυστυχώς η Μονή λόγω υποστελέχωσης και το Δάσος λόγω έλλειψης οδηγών δασών
είναι ένα αχαρτογράφητο στην ουσία κόσμημα.
vi)
Δάσος:
α. Πηγή ζωής. Ανανεώνει τον ανθρώπινο
οργανισμό. Αναπτύσσεται βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας. Σε μακραίωνα
δένδρα δύνανται να παρατηρηθούν επιστημονικά οι σταδιακές αλλαγές και να
εκδοθούν επίσημα περιβαλλοντολογικά συμπεράσματα, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν
την πηγή για Παρασκευή καινοτόμων ιατρικών σκευασμάτων, καθώς όλη η χημεία των
φαρμάκων παρέχεται από το φαρμακείο της φύσης.
β. Πέραν αυτού μόλις πριν λίγες ημέρες 50.000
ηγέτες του πλανήτη στην Σύνοδο Κορυφής στο Παρίσι για την Κλιματική Αλλαγή
αποφάσισαν για την παγκόσμια υπερθέρμανση να μην αυξηθεί μέχρι το 2100 η
θερμοκρασία πάνω από 2 βαθμούς με όριο το 1,5. Υπογράφηκε προσχέδιο και
συναίνεσε και η ελληνική πλευρά ή κάνω λάθος;
Μάλλον δεν μπορούμε να εναρμονιστούμε και αυτό είναι που προκαλεί και τη
δυσθυμία για έλλειψη αξιοπιστίας από τους εταίρους μας, αυτό το κατά το δοκούν.
ΕΡΩΤΗΜΑ: Μα θα
ισχυρισθεί κανείς είναι όλα αυτά το Δάσος των Αγίων Θεοδώρων; -Και θα μπορούσε
να απαντηθεί πώς είναι ένα ακόμη τείχος που πέφτει στο όνομα της κρίσης, στο
όνομα του εύκολου κέρδους. Απορείτε για τις πλημμύρες που συνέβησαν πανελληνίως
πέρυσι, αλλά δεν απαντήθηκε ποτέ αν υπήρξε
ξύλευση ρεμάτων, δασών που υπέστησαν για τον αγώνα επιβίωσης των Ελλήνων και για να ζεσταθούν το
χειμώνα; Απορείτε για τις πλημμύρες αλλά δεν απαντήθηκε αν είχαν καθαρισθεί οι
κοίτες των ποταμών; Δεν απαντήθηκε ακόμη ποτέ ποια ήτανε η ροή του όγκου νερού
των φραγμάτων πριν τις πλημμύρες;
Ακόμη σκεφθείτε πόσοι αγρότες δώσανε
τα γερασμένα χωράφια τους για καύσιμη ξυλεία , τα οποία είχανε να ακόμη
παραγωγή για να επιβιώσουν;
Έχει δημιουργηθεί πλέον στον Έλληνα η επικίνδυνη αστική
μνήμη ότι όλα είναι προς καύση, να παραχθεί Ισοδύναμο & Ανταποδοτικό Κέρδος
σε ότι αφορά το περιβάλλον. Μετά από 5-10 χρόνια τί θα συμβεί όμως;
Να σταθώ επίσης και στην Ώρα του Πολίτη του Δήμου Τεμπών της 08ης Δεκεμβρίου
2015 ενώπιον των Συμβούλων και κατοίκων της Ραψάνης, ειπώθηκε πώς δόθηκε η
προφορική υπόσχεση του Δασάρχη να μην κοπούν άλλα δένδρα, παρά μόνον θα
ξυλευθούν τα ήδη υπάρχοντα, που έπειτα από χρονοβόρα διαδικασία στο τέλος
συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε με τη ρήση μου ότι «συζητώντας μία ώρα για το δάσος, χάσαμε το δάσος», και επικαλούμαι τα
Πρακτικά της Συνεδρίασης.
Αν θέλετε ισοδύναμα και ανταποδοτικά μέτρα και κέρδος, συντονιστείτε,
συνεργαστείτε και στήστε αιολικά πάρκα στα θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία.
Γιατί σε αυτό το κράτος πλέον προτιμάται η εύκολη λύση και
ο εύκολος στόχος παρά το πικρό ποτήριο του συντονισμού για μεγάλο έργο
μετατίθεται εις το διηνεκές.
Για τα άνωθι αυτή η υλοτόμηση του
συγκεκριμένου δάσους είναι η εύκολη λύση. Η νόμιμη ανάθεση εργολαβίας με τα
μηχανάκια, τα αλυσοπρίονα, τα μουλάρια και την υλοτόμηση.
ΠΡΟΤΑΣΗ: Να ανατεθεί σε επιστημονική ομάδα δασοπόνων η μελέτη της χλωρίδας
και πανίδας του δάσους. Να αξιολογηθεί επιστημονικά η ηλικία του δάσους που
ισχυρίζονται οι κάτοικοι πώς είναι υπεραιωνόβιο. Εάν ευσταθεί, να χαρακτηρισθεί
υπεραιωνόβιο ή και προστατευόμενο και να σημανθούν ως προστατευόμενα τα δένδρα
ένα- ένα. (Έχετε πάει στην Τουρκία να δείτε την κεντρική οδό της Αδριανούπολης
με τα δένδρα να έχουν σήμανση;).
Αναστολή της απόφασης
με δικαστική παρέμβαση.
Εάν τα δένδρα είναι
γερασμένα και τίθεται ζήτημα ασφαλείας,
να αναλάβει ομάδα επιστημόνων την αποκατάστασή τους.
Εάν τεθεί ζήτημα πυροπροστασίας να τεθεί
υπόψιν η δυνατότητα εκμετάλλευσης των πηγαίων υδάτινων πόρων για δασοπυρόσβεση
με εγκατάσταση μέσων.
Να εξαντληθεί όλο το
νομικό οπλοστάσιο και συνιστώ στους φίλους μου και συνδημότες μου να αποφευχθούν
οι αντεγκλήσεις, καθώς ο στόχος μας είναι κοινός και αν τελούμε εν αγνοία
νομική και πλάνης πραγματικής ας μας το αποδείξουν με μελέτη επί της βιοποικιλότητας
του δασικού συστήματος.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Είναι κρίμα με όλα αυτά τα εμπορικά ονόματα
να ψάχνουμε να βρούμε ισοδύναμους πόρους με μεμονωμένες και σπασμωδικές
ενέργειες, γιατί δεν βάζει ο καθένας το λιθαράκι του αλλά δημιουργεί πέριξ του
μία δίνη καταστάσεων, που λειτουργούν σαν παράλληλοι κυκλώνες σε μία χώρα που
επιμένει να μη θέλει να βγει από την κρίση κυνηγώντας τα μικρά και τα εύκολα.
Ώστε να επιβεβαιωθεί ότι συζητώντας τόση ώρα
για το δάσος, χάσαμε το δάσος.
19 Δεκεμβρίου 2015
Αβέλλας Μιχαήλ
Μέλος Επιτροπής Διαβούλευσης Δήμου Τεμπών Λάρισας - Αστυνομικός
Παρακάτω παρατίθενται
σημαντικά στοιχεία που δείχνουν την κατεύθυνση που δείχνουν πώς κινείται
διαχρονικά η Πολιτική Ηγεσία του ΥΠΕΚΑ και πρέπει να ακολουθηθεί με βάση:
Σχετικά Έργα, Ευρωπαϊκά
Προγράμματα, Οδηγίες και Νομοθεσία:
Α. Προσαρμογή της διαχείρισης
δασών στην κλιματική αλλαγή: Στα πλαίσια του κανονισμού (ΕΚ) 614/2007 του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Life+) εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή το έργο με τίτλο: «Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική
αλλαγή στην Ελλάδα - AdaptFor», LIFE08 ENV/GR/000554. http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=562&language=el-GR
Β. To Paws for Mediterranean
Forests (Paws-Med) υλοποιείται, στα πλαίσια του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Lifelong
Learning Programme», της δράσης «Leonardo da Vinci Transfer of innovation» (DE/09/LLP-LdV/TOI/147245).
Οι χώρες που συμμετέχουν είναι οι: Αυστρία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία,
Κύπρος, Πορτογαλία και Σλοβενία. Από την Ελλάδα συμμετέχει η Γενική Διεύθυνση
Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος.
Γ. Σύστημα παρακολούθησης δασών στην Ευρωπαϊκή Ένωση – FutMon: http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=543&language=el-GR
Στα πλαίσια του κανονισμού (ΕΚ) 614/2007 του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Life+) εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το
έργο με τίτλο: «Ανάπτυξη και εφαρμογή ενός συστήματος παρακολούθησης δασών στην
ΕΕ – FutMon». Σκοπός του συγκεκριμένου έργου είναι η μέτρηση, συλλογή και
επεξεργασία των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων στα δάση για την
παρακολούθηση της κατάστασής τους και την συμπλήρωση της Ευρωπαϊκής βάσης
δεδομένων. Το έργο εκτελείται συγχρόνως από 37 εταίρους (από χώρες εντός και
εκτός Ε.Ε.) με συντονιστή το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Δασοπονίας (vTI) που εδρεύει
στη Γερμανία. Από την χώρα μας στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχει η Γενική Διεύθυνση
Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος με συνολικό, αρχικό
προϋπολογισμό δαπανών 393.699,00 € για τα έργα και εργασίες που έχει αναλάβει
να υλοποιήσει. Η οικονομική ενίσχυση από την Κοινότητα ανέρχεται στο 50% των
συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Η εκτέλεση του έργου έχει διάρκεια 24 μήνες, με
ημερομηνία έναρξης την 1.1.2009 και ημερομηνία ολοκλήρωσης την
31.12.2010.
Δράσεις του προγράμματος
Οι δράσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος είναι οι
ακόλουθες επτά:
·
Δράση L1: Δημιουργία
δικτύου παρακολούθησης μεγάλης κλίμακας.
·
Δράση L2:
Παρακολούθηση και συλλογή οικολογικών παραμέτρων του προηγούμενου δικτύου με
σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για την υγεία των δασών.
·
Δράση ΙΜ1: Επιλογή
βασικών επιφανειών εντατικής παρακολούθησης.
·
Δράση D1: Ζωτικότητα
και προσαρμογή των δέντρων. Μελέτη που περιλαμβάνει μετρήσεις ζωτικότητας και
προσαρμογής των δέντρων στις περιβαλλοντικές συνθήκες.
·
Δράση D2: Θρεπτικός
κύκλος και κρίσιμα φορτία. Μελέτη του κύκλου θρεπτικών στοιχείων και των
κρίσιμων φορτίων χημικών στοιχείων.
·
Δράση D3: Αποθέματα
νερού. Μελέτη που αφορά την ποσοτικοποίηση του υδρολογικού κύκλου
στις επιφάνειες.
·
Δράση Μ8: Διάδοση
πληροφοριών. Κοινοποίηση και διάδοση των αποτελεσμάτων του προγράμματος με
ημερίδα, εκτύπωση φυλλαδίων και λοιπές δραστηριότητες.
Εξέλιξη των εργασιών του έργου
Μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρωθεί οι μετρήσεις του έτους 2009 στις 102
δειγματοληπτικές επιφάνειες. Οι μετρήσεις έγιναν από καθορισμένους υπαλλήλους
των τοπικών δασικών υπηρεσιών, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν σχετικά από τους
ερευνητές του ΕΘΙΑΓΕ / Ι.Μ.Δ.Ο. & Τ.Δ.Π. σε διήμερο σεμινάριο με θέμα
«Πρόγραμμα FutMon - Εκπαίδευση δασικών υπαλλήλων για την συλλογή στοιχείων για
την παρακολούθηση των δασών» που οργανώθηκε στην Αθήνα, στις 7 και 8
Ιουλίου, 2009 για το λόγο αυτό.
Η Παρακολούθηση των Δασών στην Ευρώπη
Το πρόγραμμα παρακολούθησης των δασών FutMon αποτελεί συνέχεια του
κανονισμού Forest focus και του καν. ΕΚ 3258/86 για την παρακολούθηση των δασών
από επιπτώσεις από την ατμοσφαιρική ρύπανση και τις κλιματικές αλλαγές. Όλα τα
κράτη μέλη της ΕΕ, όπως προκύπτει από διεθνείς υποχρεώσεις, πρέπει να δίνουν
στοιχεία για την κατάσταση της υγείας των δασών τους στο ICP-Forests (International
Co-operative Programme – Forests).
Το ΙCP-Forests
ιδρύθηκε το 1985 υπό την Σύμβαση για Διασυνοριακή Ατμοσφαιρική Ρύπανση της
Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη των Ηνωμένων Εθνών (United Nations
Economic Commission for Europe (UNECE)) εξαιτίας της αυξανόμενης ανησυχίας για
πιθανές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα δάση. Το ICP-Forests
παρακολουθεί την κατάσταση των δασών της Ευρώπης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή
Ένωση χρησιμοποιώντας δύο διαφορετικά επίπεδα (βασικής ή εντατικής)
παρακολούθησης. Το πρώτο δίκτυο (ονομάζεται Επίπεδο Ι) βασίζεται σε περίπου
6.000 δειγματοληπτικές επιφάνειες. Το δεύτερο δίκτυο εντατικής παρακολούθησης
(Επίπεδο ΙΙ) περιλαμβάνει περίπου 800 δειγματοληπτικές επιφάνειες σε επιλεγμένα
δασικά οικοσυστήματα στην Ευρώπη.
Το 2003 θεσπίστηκε ο Kανονισμός 2152/2003/ΕΚ για την παρακολούθηση των δασών
και των περιβαλλοντικών αλληλεπιδράσεων στην Κοινότητα (Έμφαση στα δάση/Forest
Focus) που υλοποιήθηκε στο διάστημα 2003-2007. Το πρόγραμμα παρακολούθησης των
δασών FutMon αποτελεί συνέχεια αυτού του κανονισμού.
Δ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES
Στη χώρα μας η Διεθνής Σύμβαση CITES κυρώθηκε με νόμο το έτος 1992
(Ν. 2055/1992), αν και η εφαρμογή της είχε ήδη επιβληθεί μια δεκαετία νωρίτερα
με τον αρχικό Κανονισμό 3626/1982 του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, με
τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδέχθηκε τις αρχές της Σύμβασης, λειτουργώντας ως
ενιαίος οργανισμός κρατών στη Σύμβαση και επιβάλλοντας την εφαρμογή αυτής στα
κράτη-μέλη της. Ο ανωτέρω Κανονισμός, μαζί με τον Κανονισμό 3418/1983 που αφορά
στη θέσπιση των διατάξεων σχετικά με την ομοιόμορφη έκδοση και χρήση των
εγγράφων που απαιτούνται για την εφαρμογή στην Κοινότητα της Σύμβασης CITES,
τέθηκε σε εφαρμογή στη χώρα μας με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) αριθμ.
261554/14-02-1985 (ΦΕΚ 112/τ. Β΄/1985), που εναρμόνισε τους ανωτέρω
κανονισμούς στο εθνικό μας δίκαιο και καθόρισε, για πρώτη φορά, τις ελληνικές
διαχειριστικές αρχές για την εφαρμογή του κανονισμού 3626/1982 του Συμβουλίου
των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
- Θεσμικό πλαίσιο της Διεθνούς Σύμβασης CITES
- Κείμενο (στην Ελληνική) της Σύμβασης CITES, συμπεριλαμβανομένης της τροποιποίησης της Γκαμπορόνε (Άρθρο XXI, με υπογράμμιση)
- Παραρτήματα I, II και III που έχουν νομική ισχύ από 5 Φεβρουαρίου 2015
- ΠΙΝΑΚΑΣ Α, ΠΙΝΑΚΑΣ Β, ΠΙΝΑΚΑΣ Γ και ΠΙΝΑΚΑΣ Δ του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 338/97, καθώς και ερμηνευτικές σημειώσεις για την ερμηνεία των Πινάκων αυτών, όπως ισχύουν σήμερα βάσει του Κανονισμού (ΕE) αριθ. 1320/2014.
- Κοινοτική νομοθεσία για την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης CITES
- Εθνική νομοθεσία και εγκύκλιοι για την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης CITES
- Κείμενο (στην Ελληνική) της Σύμβασης CITES, συμπεριλαμβανομένης της τροποιποίησης της Γκαμπορόνε (Άρθρο XXI, με υπογράμμιση)
- Παραρτήματα I, II και III που έχουν νομική ισχύ από 5 Φεβρουαρίου 2015
- ΠΙΝΑΚΑΣ Α, ΠΙΝΑΚΑΣ Β, ΠΙΝΑΚΑΣ Γ και ΠΙΝΑΚΑΣ Δ του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 338/97, καθώς και ερμηνευτικές σημειώσεις για την ερμηνεία των Πινάκων αυτών, όπως ισχύουν σήμερα βάσει του Κανονισμού (ΕE) αριθ. 1320/2014.
- Κοινοτική νομοθεσία για την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης CITES
- Εθνική νομοθεσία και εγκύκλιοι για την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης CITES
E. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΙΔΗ ΑΓΡΙΑΣ
ΠΑΝΙΔΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΦΥΟΥΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES
Η Σύμβαση CITES (Convention
on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) για το
Διεθνές Εμπόριο των Ειδών της Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας που Κινδυνεύουν με
Εξαφάνιση αποσκοπεί στην προστασία πολλών ειδών άγριων ζώων και φυτών με τον
έλεγχο του εμπορίου τους, ώστε να εξασφαλισθεί ότι αυτό δεν καθίσταται απειλή
για την επιβίωσή τους στη φύση και τη διατήρησή τους στον πλανήτη.
Η Ελληνική φύση είναι προικισμένη με πλούσια αυτοφυή χλωρίδα και άγρια πανίδα σπάνιας ποικιλίας σε είδη. Η ελληνική πολιτεία έχει προνοήσει μέσω ποικίλων νομοθετημάτων, κανονιστικών πράξεων και διαχειριστικών μέτρων να διαφυλάξει την διατήρηση της βιοποικιλότητας της πατρίδας μας.
Ωστόσο, η Σύμβαση CITES, που αφορά το διεθνές εμπόριο ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας που απειλούνται με εξαφάνιση και η οποία εν κατακλείδι εφαρμόζεται από τη χώρα μας βάσει της αριθμ. 99098/5881/16-10-2006 Κοινής Απόφασης (ΚΥΑ) των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Εμπορία των ειδών της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας» (ΦΕΚ 1570/τ.Β΄/26-10-2006), αποτελεί μια περαιτέρω ασφαλιστική δικλείδα για την αποτροπή φαινομένων παράνομης απόσπασης από τη φύση και λαθραίας διακίνησης πολλών (ενδημικών, αποδημητικών, επιδημητικών και εν γένει ενδιαιτώμενων στην Ελληνική Επικράτεια) ειδών της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας, καθώς ως γνωστό, προνοεί για την τήρηση και εφαρμογή ενιαίων αρχών, κανόνων και συγκεκριμένων διαδικασιών διακίνησης και εμπορίας των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας, προκειμένου να προστατευθούν σε παγκόσμιο επίπεδο είδη αυτών που απειλούνται με εξαφάνιση από τον πλανήτη, έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό και βασική αρχή της ότι η εμπορία και διακίνηση ειδών CITES (συμπεριλαμβανομένων δειγμάτων, μερών και παραγώγων) γίνεται βάσει ειδικών αδειών διακίνησης, που εκδίδονται αποκλειστικά από τις αρμόδιες Διαχειριστικές Αρχές CITES (CITES Management Authorities) των μερών της Σύμβασης.
Καθώς η εφαρμογή της Σύμβασης CITES, των σχετικών με αυτήν Κανονισμών της Ε.Ε. και του εθνικού θεσμικού πλαισίου εντός της Ελληνικής επικράτειας και η τήρηση των προβλεπόμενων από αυτήν διατάξεων είναι έργο τόσο των Ελληνικών Διαχειριστικών Αρχών CITES, όσο και κυρίως των Αρχών επιβολής της Σύμβασης CITES (Δασικών Υπηρεσιών, Τελωνιακών Αρχών και της Ελληνικής Αστυνομίας), φορείς στους οποίους έμμεσα επαφίεται η διασφάλιση των ελληνικών ειδών της Σύμβασης CITES -που, βάσει του Καταστατικού Χάρτη της χώρας μας, αποτελεί παράλληλα δικαίωμα και υποχρέωση κάθε πολίτη αυτής της χώρας- κρίναμε απαραίτητο να παρουσιάσουμε σε ενιαία έκδοση – οδηγό αναγνώρισης- όλα τα ελληνικά είδη της Σύμβασης CITES (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που περιλαμβάνονται στους σχετικούς με τη Σύμβαση Κανονισμούς της Ε.Ε.).
Σκοπός του οδηγού είναι να εξοικειώσει τόσο τα αρμόδια όργανα των ως άνω φορέων (που στις πλείστες των περιπτώσεων δεν διαθέτουν την απαιτούμενη εξειδίκευση αλλά ακόμη είναι και πέραν του γνωστικού αντικειμένου της θέσης την οποία κατέχουν –Τελωνειακά και αστυνομικά όργανα), όσο και κάθε ευαισθητοποιημένο στα θέματα φυσικού περιβάλλοντος Έλληνα πολίτη, με την εικόνα του κάθε είδους και με το ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας που το διέπει, καθώς η επιστημονική (λατινική) και μόνο ονομασία του κάθε είδους, που αποτυπώνεται στα διάφορα -σχετικά με το θέμα- νομοθετήματα, είναι ανεπαρκής ως εργαλείο στην άσκηση των καθηκόντων τους.
Λόγω του μεγάλου όγκου του εν λόγω οδηγού, αλλά και λόγω του χρόνου που απαιτήθηκε στην συγκέντρωση πρωτότυπων φωτογραφιών για τα πολυάριθμα είδη που κλήθηκε να καλύψει, αποφασίσαμε για να καταστεί πιο εύχρηστος να τον διασπάσουμε στα κάτωθι έξι (6) τεύχη:
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 1η Ενότητα: Θηλαστικά
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 2η Ενότητα: Πτηνά
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 3η Ενότητα: Ερπετά
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 4η Ενότητα: Ιχθύες
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 5η Ενότητα: Ασπόνδυλα
• 2ο Μέρος: Χλωρίδα
Οι παραπάνω ενότητες (τα 6 τεύχη) καλύπτουν το σύνολο των ελληνικών ειδών που, βάσει των σε ισχύ Παραρτημάτων και Πινάκων της Σύμβασης CITES και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 338/97 (όπως τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 318/2008) αντίστοιχα, περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου της CITES και αντιμετωπίζονται ως “είδη CITES” (“CITES listed species”).
Καταβλήθηκε προσπάθεια εκτύπωσης και αναπαραγωγής του ανωτέρω οδηγού σε ικανό αριθμό αντιτύπων, προκειμένου να διανεμηθεί στις αρμόδιες για την εφαρμογή και επιβολή της Σύμβασης CITES αρχές, με την ελπίδα ότι θα αποτελέσει ουσιαστικό και χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των επιφορτισμένων με το καθήκον της επιβολής της Σύμβασης οργάνων των ως άνω αρχών. Για τους παραπάνω λόγους, οι εικόνες που περιλήφθηκαν στην εν λόγω έκδοση απαιτήθηκε να είναι πρωτότυπες, απαλλαγμένες από δέσμευση πνευματικών δικαιωμάτων είτε να μας έχει παρασχεθεί το δικαίωμα χρησιμοποίησής τους ως άνω από τον κάτοχο των πνευματικών τους δικαιωμάτων.
Σημαντική στην αρτιότητα της παραπάνω έκδοσης, την ιδέα κατάρτισης της οποίας συνέλαβε και επιμελήθηκε προσωπικά ο Προϊστάμενος του Τμήματος Διεθνών Συμβάσεων, ήταν η συνδρομή εξειδικευμένων στα αντίστοιχα είδη φορέων της πολιτείας, μη κυβερνητικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, επιστημόνων, φυσιοδιφών κ.α. που, στο πλαίσιο της κοινής προσπάθειας για την προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και των στοιχείων που το συνθέτουν, προσέφεραν αφιλοκερδώς έγχρωμες φωτογραφίες και εικόνες των ειδών του διέθεταν στο προσωπικό τους αρχείο, προκειμένου αυτές να συμπεριληφθούν στον ως άνω οδηγό, τους οποίους και ευχαριστούμε για τη συνδρομή που μας παρείχαν.
Αναμφίβολα, λόγω του μεγάλου πλήθους των ειδών, για ορισμένα απ’ τα είδη που περιλαμβάνονται στην έκδοση, δεν κατέστη δυνατή ακόμη η εξεύρεση φωτογραφιών.
Η Ελληνική φύση είναι προικισμένη με πλούσια αυτοφυή χλωρίδα και άγρια πανίδα σπάνιας ποικιλίας σε είδη. Η ελληνική πολιτεία έχει προνοήσει μέσω ποικίλων νομοθετημάτων, κανονιστικών πράξεων και διαχειριστικών μέτρων να διαφυλάξει την διατήρηση της βιοποικιλότητας της πατρίδας μας.
Ωστόσο, η Σύμβαση CITES, που αφορά το διεθνές εμπόριο ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας που απειλούνται με εξαφάνιση και η οποία εν κατακλείδι εφαρμόζεται από τη χώρα μας βάσει της αριθμ. 99098/5881/16-10-2006 Κοινής Απόφασης (ΚΥΑ) των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Εμπορία των ειδών της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας» (ΦΕΚ 1570/τ.Β΄/26-10-2006), αποτελεί μια περαιτέρω ασφαλιστική δικλείδα για την αποτροπή φαινομένων παράνομης απόσπασης από τη φύση και λαθραίας διακίνησης πολλών (ενδημικών, αποδημητικών, επιδημητικών και εν γένει ενδιαιτώμενων στην Ελληνική Επικράτεια) ειδών της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας, καθώς ως γνωστό, προνοεί για την τήρηση και εφαρμογή ενιαίων αρχών, κανόνων και συγκεκριμένων διαδικασιών διακίνησης και εμπορίας των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας, προκειμένου να προστατευθούν σε παγκόσμιο επίπεδο είδη αυτών που απειλούνται με εξαφάνιση από τον πλανήτη, έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό και βασική αρχή της ότι η εμπορία και διακίνηση ειδών CITES (συμπεριλαμβανομένων δειγμάτων, μερών και παραγώγων) γίνεται βάσει ειδικών αδειών διακίνησης, που εκδίδονται αποκλειστικά από τις αρμόδιες Διαχειριστικές Αρχές CITES (CITES Management Authorities) των μερών της Σύμβασης.
Καθώς η εφαρμογή της Σύμβασης CITES, των σχετικών με αυτήν Κανονισμών της Ε.Ε. και του εθνικού θεσμικού πλαισίου εντός της Ελληνικής επικράτειας και η τήρηση των προβλεπόμενων από αυτήν διατάξεων είναι έργο τόσο των Ελληνικών Διαχειριστικών Αρχών CITES, όσο και κυρίως των Αρχών επιβολής της Σύμβασης CITES (Δασικών Υπηρεσιών, Τελωνιακών Αρχών και της Ελληνικής Αστυνομίας), φορείς στους οποίους έμμεσα επαφίεται η διασφάλιση των ελληνικών ειδών της Σύμβασης CITES -που, βάσει του Καταστατικού Χάρτη της χώρας μας, αποτελεί παράλληλα δικαίωμα και υποχρέωση κάθε πολίτη αυτής της χώρας- κρίναμε απαραίτητο να παρουσιάσουμε σε ενιαία έκδοση – οδηγό αναγνώρισης- όλα τα ελληνικά είδη της Σύμβασης CITES (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που περιλαμβάνονται στους σχετικούς με τη Σύμβαση Κανονισμούς της Ε.Ε.).
Σκοπός του οδηγού είναι να εξοικειώσει τόσο τα αρμόδια όργανα των ως άνω φορέων (που στις πλείστες των περιπτώσεων δεν διαθέτουν την απαιτούμενη εξειδίκευση αλλά ακόμη είναι και πέραν του γνωστικού αντικειμένου της θέσης την οποία κατέχουν –Τελωνειακά και αστυνομικά όργανα), όσο και κάθε ευαισθητοποιημένο στα θέματα φυσικού περιβάλλοντος Έλληνα πολίτη, με την εικόνα του κάθε είδους και με το ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας που το διέπει, καθώς η επιστημονική (λατινική) και μόνο ονομασία του κάθε είδους, που αποτυπώνεται στα διάφορα -σχετικά με το θέμα- νομοθετήματα, είναι ανεπαρκής ως εργαλείο στην άσκηση των καθηκόντων τους.
Λόγω του μεγάλου όγκου του εν λόγω οδηγού, αλλά και λόγω του χρόνου που απαιτήθηκε στην συγκέντρωση πρωτότυπων φωτογραφιών για τα πολυάριθμα είδη που κλήθηκε να καλύψει, αποφασίσαμε για να καταστεί πιο εύχρηστος να τον διασπάσουμε στα κάτωθι έξι (6) τεύχη:
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 1η Ενότητα: Θηλαστικά
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 2η Ενότητα: Πτηνά
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 3η Ενότητα: Ερπετά
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 4η Ενότητα: Ιχθύες
• 1ο Μέρος: Πανίδα, 5η Ενότητα: Ασπόνδυλα
• 2ο Μέρος: Χλωρίδα
Οι παραπάνω ενότητες (τα 6 τεύχη) καλύπτουν το σύνολο των ελληνικών ειδών που, βάσει των σε ισχύ Παραρτημάτων και Πινάκων της Σύμβασης CITES και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 338/97 (όπως τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 318/2008) αντίστοιχα, περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου της CITES και αντιμετωπίζονται ως “είδη CITES” (“CITES listed species”).
Καταβλήθηκε προσπάθεια εκτύπωσης και αναπαραγωγής του ανωτέρω οδηγού σε ικανό αριθμό αντιτύπων, προκειμένου να διανεμηθεί στις αρμόδιες για την εφαρμογή και επιβολή της Σύμβασης CITES αρχές, με την ελπίδα ότι θα αποτελέσει ουσιαστικό και χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των επιφορτισμένων με το καθήκον της επιβολής της Σύμβασης οργάνων των ως άνω αρχών. Για τους παραπάνω λόγους, οι εικόνες που περιλήφθηκαν στην εν λόγω έκδοση απαιτήθηκε να είναι πρωτότυπες, απαλλαγμένες από δέσμευση πνευματικών δικαιωμάτων είτε να μας έχει παρασχεθεί το δικαίωμα χρησιμοποίησής τους ως άνω από τον κάτοχο των πνευματικών τους δικαιωμάτων.
Σημαντική στην αρτιότητα της παραπάνω έκδοσης, την ιδέα κατάρτισης της οποίας συνέλαβε και επιμελήθηκε προσωπικά ο Προϊστάμενος του Τμήματος Διεθνών Συμβάσεων, ήταν η συνδρομή εξειδικευμένων στα αντίστοιχα είδη φορέων της πολιτείας, μη κυβερνητικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, επιστημόνων, φυσιοδιφών κ.α. που, στο πλαίσιο της κοινής προσπάθειας για την προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και των στοιχείων που το συνθέτουν, προσέφεραν αφιλοκερδώς έγχρωμες φωτογραφίες και εικόνες των ειδών του διέθεταν στο προσωπικό τους αρχείο, προκειμένου αυτές να συμπεριληφθούν στον ως άνω οδηγό, τους οποίους και ευχαριστούμε για τη συνδρομή που μας παρείχαν.
Αναμφίβολα, λόγω του μεγάλου πλήθους των ειδών, για ορισμένα απ’ τα είδη που περιλαμβάνονται στην έκδοση, δεν κατέστη δυνατή ακόμη η εξεύρεση φωτογραφιών.
ΣΤ. Τα Ψηφίσματα Σύμβασης CITES περιλαμβάνουν τις
οδηγίες που παρέχονται από τη Συνδιάσκεψη των Μερών σχετικά με την ερμηνεία των
διατάξεων της Σύμβασης.
Το κείμενο της Σύμβασης παρέχει ένα βασικό πλαίσιο για την εφαρμογή
της CITES. Η φύση ορισμένων διατάξεων είναι πολύ ευρεία και χρειάζεται να
συμπληρωθεί από μια συμφωνία για το πώς αυτές πρέπει να εφαρμόζονται με
εναρμονισμένο τρόπο, για παράδειγμα μέσω του καθορισμού πρόσθετων κανόνων ή
πρότυπων διαδικασιών. Άλλες διατάξεις αφήνουν χώρο για ερμηνεία ως προς το τι
ακριβώς προτείνεται. Ως αποτέλεσμα, απαιτούνται τακτικά οδηγίες για την επίλυση
προβλημάτων και για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Σύμβασης.
Μια από τις αποστολές της Συνδιάσκεψης των Μερών είναι να κάνει συστάσεις για να παρέχει αυτές τις οδηγίες (Άρθρο XI, Παράγραφος 3). Αυτές οι συστάσεις καταγράφονται σε έναν από δύο τρόπους, είτε σε Ψηφίσματα είτε σε Αποφάσεις. Από αυτούς τους δυο τύπους συστάσεων, τα Ψηφίσματα προορίζονται να είναι μιας πιο μόνιμης φύσης, καθοδηγώντας την εφαρμογή της Σύμβασης για περιόδους πολλών ετών. Τα Ψηφίσματα περιλαμβάνουν τις οδηγίες που παρέχονται από τη Συνδιάσκεψη των Μερών στο πώς να ερμηνεύονται οι διατάξεις της Σύμβασης όμως αυτά περιλαμβάνουν επίσης: τα έγγραφα που ιδρύουν τις μόνιμες επιτροπές, τους προϋπολογισμούς της Γραμματείας, κανόνες για τον έλεγχο του εμπορίου (όπως την έκδοση αδειών και τη σήμανση των δειγμάτων του εμπορίου), και τα κείμενα καθορισμού μακρόχρονων διαδικασιών, όπως η Αναθεώρηση το Σημαντικού Εμπορίου, Ψήφισμα Συνδ. 12.8 (Rev. CoP13).
Κάθε σχέδιο ψηφίσματος για να εξεταστεί στη συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών πρέπει να υποβληθεί στη Γραμματεία 150 μέρες πριν τη συνάντηση, σύμφωνα με το Ψήφισμα Συνδ. 4.6 (Rev.CoP15), έτσι ώστε τα Μέρη να έχουν το χρόνο να τo λάβουν και να το εξετάσουν αρκετά εκ των προτέρων.
Γύρω στα 262 Ψηφίσματα έχουν υιοθετηθεί από την πρώτη συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών το 1976 όμως μόνο 82 είναι επί του παρόντος σε ισχύ. Όλα τα Ψηφίσματα αριθμούνται και ο αρχικός αριθμός κάθε ενός δείχνει τη συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών στην οποία αυτό υιοθετήθηκε. Για παράδειγμα, το Ψήφισμα Συνδ. 3.4 υιοθετήθηκε στην τρίτη συνάντηση. Αν γίνονται μικρότερες τροποποιήσεις σε κάποιο ψήφισμα σε μια μεταγενέστερη συνάντηση, αυτό συνηθίζεται να καταδεικνύεται μέσω του “(Rev.)” μετά τον αριθμό του Ψηφίσματος. Εν τούτοις, ξεκινώντας με την 12η συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών (CoP12), τώρα επίσης διευκρινίζεται η συνάντηση κατά την οποία αυτά έχουν αναθεωρηθεί, για παράδειγμα Ψήφισμα Συνδ. 8.3 (Rev. CoP13).
Μια από τις αποστολές της Συνδιάσκεψης των Μερών είναι να κάνει συστάσεις για να παρέχει αυτές τις οδηγίες (Άρθρο XI, Παράγραφος 3). Αυτές οι συστάσεις καταγράφονται σε έναν από δύο τρόπους, είτε σε Ψηφίσματα είτε σε Αποφάσεις. Από αυτούς τους δυο τύπους συστάσεων, τα Ψηφίσματα προορίζονται να είναι μιας πιο μόνιμης φύσης, καθοδηγώντας την εφαρμογή της Σύμβασης για περιόδους πολλών ετών. Τα Ψηφίσματα περιλαμβάνουν τις οδηγίες που παρέχονται από τη Συνδιάσκεψη των Μερών στο πώς να ερμηνεύονται οι διατάξεις της Σύμβασης όμως αυτά περιλαμβάνουν επίσης: τα έγγραφα που ιδρύουν τις μόνιμες επιτροπές, τους προϋπολογισμούς της Γραμματείας, κανόνες για τον έλεγχο του εμπορίου (όπως την έκδοση αδειών και τη σήμανση των δειγμάτων του εμπορίου), και τα κείμενα καθορισμού μακρόχρονων διαδικασιών, όπως η Αναθεώρηση το Σημαντικού Εμπορίου, Ψήφισμα Συνδ. 12.8 (Rev. CoP13).
Κάθε σχέδιο ψηφίσματος για να εξεταστεί στη συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών πρέπει να υποβληθεί στη Γραμματεία 150 μέρες πριν τη συνάντηση, σύμφωνα με το Ψήφισμα Συνδ. 4.6 (Rev.CoP15), έτσι ώστε τα Μέρη να έχουν το χρόνο να τo λάβουν και να το εξετάσουν αρκετά εκ των προτέρων.
Γύρω στα 262 Ψηφίσματα έχουν υιοθετηθεί από την πρώτη συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών το 1976 όμως μόνο 82 είναι επί του παρόντος σε ισχύ. Όλα τα Ψηφίσματα αριθμούνται και ο αρχικός αριθμός κάθε ενός δείχνει τη συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών στην οποία αυτό υιοθετήθηκε. Για παράδειγμα, το Ψήφισμα Συνδ. 3.4 υιοθετήθηκε στην τρίτη συνάντηση. Αν γίνονται μικρότερες τροποποιήσεις σε κάποιο ψήφισμα σε μια μεταγενέστερη συνάντηση, αυτό συνηθίζεται να καταδεικνύεται μέσω του “(Rev.)” μετά τον αριθμό του Ψηφίσματος. Εν τούτοις, ξεκινώντας με την 12η συνάντηση της Συνδιάσκεψης των Μερών (CoP12), τώρα επίσης διευκρινίζεται η συνάντηση κατά την οποία αυτά έχουν αναθεωρηθεί, για παράδειγμα Ψήφισμα Συνδ. 8.3 (Rev. CoP13).
Ζ. ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ FLEGT
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ
ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΥΛΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΝΑΦΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ.
Η παράνομη υλοτομία και η αποδάσωση δημιουργούν σοβαρές επιπτώσεις
στο περιβάλλον όπως διάβρωση του εδάφους, μείωση της βιοποικιλότητας ενώ
συμβάλουν αρνητικά και στην αλλαγή του κλίματος (περίπου το 20% των
ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την αποψίλωση των
τροπικών δασών). Η αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας όμως είναι ένα
περίπλοκο πρόβλημα που απαιτεί πολύπλευρη προσέγγιση.
Το 2003 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες του
κοινού για τη σοβαρή περιβαλλοντική καταστροφή που προκαλείται από τις
παράνομες υλοτομίες και την αποδάσωση, υιοθέτησε το Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής
Ένωσης (ΕΕ) για την Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, τη Διακυβέρνηση και το
Εμπόριο (Action Plan for Forest Law Enforcement, Governance and Trade-FLEGT)
απώτερος στόχος του οποίου είναι η ενθάρρυνση της αειφορικής διαχείρισης των
δασών.
Τον Δεκέμβριο του 2005, το Συμβούλιο υιοθέτησε τον κανονισμό
2173/2005 που έχει ως σκοπό την αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας και
του συνδεόμενου με αυτή εμπορίου και αφορά τη δημιουργία ενός συστήματος
αδειών, μέτρο με το οποίο θα εξασφαλίζεται ότι η Κοινότητα εισάγει μόνο
προϊόντα ξυλείας που έχουν υλοτομηθεί νόμιμα, σύμφωνα με τη νομοθεσία της
παραγωγού χώρας. Η Κοινότητα θα συνάπτει με χώρες και περιφερειακές οργανώσεις
Εθελοντικές Συμφωνίες Εταιρικής Σχέσης (Voluntary Partnership Agreement, VPAs),
βάσει των οποίων οι εταίροι χώρες ή περιφερειακές οργανώσεις θα δεσμεύονται
νομικά να εφαρμόσουν το σύστημα αδειών εντός χρονοδιαγράμματος οριζομένου σε
κάθε συμφωνία εταιρικής σχέσης.
Σύμφωνα με το σύστημα αδειών FLEGT, ορισμένα προϊόντα ξυλείας που
εξάγονται από εταίρο χώρα και εισέρχονται στην Κοινότητα σε οποιοδήποτε
τελωνειακό σημείο θέσεως σε ελεύθερη κυκλοφορία, θα πρέπει να συνοδεύονται από
άδεια FLEGT εκδιδόμενη από την εταίρο χώρα, με την οποία δηλώνεται ότι έχουν
παραχθεί από εγχώρια ξυλεία που υλοτομήθηκε νόμιμα ή από ξυλεία που εισήχθη
νόμιμα στην εταίρο χώρα σύμφωνα με την εθνική της νομοθεσία, όπως ορίζεται στη
συμφωνία εταιρικής σχέσης. Απαγορεύεται η εισαγωγή στην Κοινότητα προϊόντων
ξυλείας προερχόμενων από εταίρους χώρες, αν η αποστολή δεν καλύπτεται από άδεια
FLEGT.
Οι λεπτομέρειες των κανόνων εφαρμογής του συστήματος αδειών FLEGT
σε ότι αφορά τα Κράτη-Μέλη ρυθμίζονται στον Κανονισμό 1024/2008 της Επιτροπής ο
οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Οκτώβριο 2008.
Μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί εθελοντικές συμφωνίες με την Γκάνα, τη
Δημοκρατία του Κονγκό (ΜΠραζαβίλ), το Καμερούν, τη Λιβερία, τη Δημοκρατία
Κεντρικής Αφρικής και την Ινδονησία και οι χώρες αυτές βρίσκονται στο στάδιο
ανάπτυξης του Συστήματος FLEGT Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με τη
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Γκαμπόν, τη Μαλαισία, το Βιετνάμ, την Ονδούρα,
τη Γουιάνα.
Το σύστημα αδειών FLEGT ωστόσο, παρουσιάστηκε ανεπαρκές για την
διαχείριση του προβλήματος της παράνομης υλοτομίας και του συναφούς εμπορίου
δεδομένης της δυνατότητας παράκαμψης του, καθώς και της εθελοντικής και
διμερούς φύσης των Συμφωνιών Εταιρικής Σχέσης αλλά και της εν γένει
πολυπλοκότητας της παράνομης υλοτομίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λοιπόν, σε
συμπλήρωση και στήριξη της τρέχουσας στρατηγικής ανέλαβε νομοθετική πρωτοβουλία
με ολιστικό χαρακτήρα υιοθετώντας τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 995/2010 του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των
φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά». Ο
εν λόγω Κανονισμός ορίζει τις υποχρεώσεις των φορέων εκμετάλλευσης, οι οποίοι
διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλεία στην αγορά της ΕΕ για πρώτη φορά και
απαγορεύει τη διάθεση (στην αγορά της ΕΕ) παράνομα υλοτομημένης ξυλείας και
προϊόντων ξυλείας. Ο Κανονισμός προβλέπει τη δημιουργία και χρήση ενός
συστήματος δέουσας επιμέλειας από τους φορείς εκμετάλλευσης, μέσω του οποίου θα
ελέγχεται η νομιμότητα της υλοτομημένης ξυλείας και προϊόντων ξυλείας. Ο
Κανονισμός προβλέπει τη δημιουργία και χρήση ενός συστήματος δέουσας επιμέλειας
από τους φορείς εκμετάλλευσης. Οι λεπτομερείς κανόνες σχετικά με το σύστημα
δέουσας επιμέλειας καθορίζονται στον εκτελεστικό Κανονισμό 607/2012. Οι φορείς
εκμετάλλευσης μπορούν να επικουρούνται από Οργανισμούς Παρακολούθησης στην
τήρηση των κανόνων του Κανονισμού 995/2010, που για το σκοπό αυτό μπορούν να
αναπτύξουν σύστημα δέουσας επιμέλειας, να χορηγούν στους φορείς εκμετάλλευσης
το δικαίωμα να το χρησιμοποιούν και να επαληθεύουν την ορθή χρήση του. Οι
διαδικαστικοί κανόνες για την αναγνώριση και την ανάκληση των Οργανισμών
Παρακολούθησης καθορίζονται στον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό 363/2012.
Αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή των Κανονισμών της ΕΕ: 2173/2005
(FLEGT) και 995/2010 (Κανονισμός Ξυλείας) και των εφαρμοστικών αυτών ορίστηκε
το Τμήμα Πρόληψης και Καταστολής Πυρκαγιών και Λοιπών Κινδύνων της Δ/νσης
Προστασίας Δασών & Φ.Π., σύμφωνα με την αριθμ. 2432/7-12-2012 απόφαση του
Ειδικού Γραμματέα Δασών. Με την ίδια απόφαση συγκροτήθηκε στην Ειδική
Γραμματεία Δασών μια Ομάδας Διαρκούς Υποστήριξης για το σχεδιασμό των
απαραίτητων δράσεων και ενεργειών με σκοπό την αποτελεσματική εφαρμογή των
ανωτέρω Κανονισμών από το αρμόδιο Τμήμα.
Ωστόσο, παρά τις σχετικές προσπάθειες που καταβλήθηκαν, δεν
κατόρθωσε να τελεσφορήσει σε εύθετο χρόνο ο σχεδιασμός και η θέση σε εφαρμογή
τόσο του Κανονισμού (ΕΚ) 2173/2005 του Συμβουλίου, όπως τα λεπτομερή μέτρα για
την εφαρμογή του καθορίστηκαν με τον Κανονισμό (ΕΚ) 1024/2008 της Επιτροπής
[Κανονισμός FLEGT], όσο και του Κανονισμού 995/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
και του Συμβουλίου, όπως συμπληρώθηκε με τον Κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμό
(ΕΕ) αριθμ. 363/2012 της Επιτροπής και τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ.
607/2012 της Επιτροπής [Κανονισμός Ξυλείας – EU Timber Regulation].
Με το Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 100/2014 «Οργανισμός Υπουργείου
Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» (ΦΕΚ 167 Α΄), περνούν στην
αρμοδιότητα του Τμήματος Διακίνησης και Εμπορίας Δασικών Προϊόντων και Ειδών
CITES της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Δασικής Πολιτικής της Γενικής Δ/νσης
Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος του (τότε Υ.Π.Ε.Κ.Α. και
ήδη) Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας: «γγ) η μέριμνα για την εφαρμογή
Κανονισμών της Ε.Ε. που αφορούν το εμπόριο ξυλείας και των προϊόντων αυτής, δδ)
η παρακολούθηση της διακίνησης και εμπορίας των δασικών προϊόντων.»,
παραπέμποντας ουσιαστικά στην αρμοδιότητα εφαρμογής στο εξής από το εν λόγω
τμήμα των ως άνω κανονισμών (FLEGT και Ξυλείας).
Για την εφαρμογή και των δύο ως άνω κανονισμών έχουν προωθηθεί προς
υιοθέτηση από τα συναρμόδια υπουργεία σχέδια Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων, βάσει
των οποίων καθορίζονται οι Αρμόδιες Αρχές και θεσπίζονται τα αναγκαία μέτρα και
οι διαδικασίες με σκοπό την εφαρμογή των διατάξεων των ως άνω Κανονισμών.
Σχετικά κείμενα
COM(2003)251 τελικό, της 21ης Μαΐου, 2003 - Πρόταση για Σχέδιο Δράσης της ΕΕ - Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Η Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, η Διακυβέρνηση και το Εμπόριο (FLEGT).
COM(2003)251 τελικό, της 21ης Μαΐου, 2003 - Πρόταση για Σχέδιο Δράσης της ΕΕ - Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Η Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, η Διακυβέρνηση και το Εμπόριο (FLEGT).
Κανονισμός (ΕΚ) No 2173/2005 του Συμβουλίου της 20ης
Δεκεμβρίου 2005
περί δημιουργίας εθελοντικού συστήματος αδειών FLEGT για τις εισαγωγές ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
περί δημιουργίας εθελοντικού συστήματος αδειών FLEGT για τις εισαγωγές ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1024/2008 της Επιτροπής, της 17ης
Οκτωβρίου 2008, περί καθορισμού λεπτομερών μέτρων για την εφαρμογή του
κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2173/2005 του Συμβουλίου περί δημιουργίας εθελοντικού
συστήματος αδειών FLEGT για τις εισαγωγές ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 995/2010 του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Οκτωβρίου 2010 για τη θέσπιση των
υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας
στην αγορά.
Κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 363/2012 της
Επιτροπής, της 23ης Φεβρουαρίου 2012, σχετικά με τους διαδικαστικούς κανόνες
για την αναγνώριση και την ανάκληση της αναγνώρισης των οργανισμών
παρακολούθησης που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 995/2010 του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των
φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην
αγορά.
Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 607/2012 της
Επιτροπής, της 6ης Ιουλίου 2012, περί λεπτομερών κανόνων σχετικά με το σύστημα
δέουσας επιμέλειας και με τη συχνότητα και τη φύση των ελέγχων στους
οργανισμούς παρακολούθησης όπως προβλέπεται στον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 995/2010
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση των υποχρεώσεων
των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην
αγορά.
Απόφαση 2432/7-12-2012 «Ανάθεση αρμοδιοτήτων για την
εφαρμογή των Κανονισμών της ΕΕ: 2173/2005 (FLEGT) και 995/2010 (Κανονισμός
Ξυλείας) και των εφαρμοστικών αυτών και σύσταση Ομάδας Διαρκούς Υποστήριξης»
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 657/2014 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ
ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 15ης Μαΐου 2014 για την τροποποίηση του
κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2173/2005 του Συμβουλίου, όσον αφορά την ανάθεση κατ’
εξουσιοδότηση και εκτελεστικών εξουσιών στην Επιτροπή
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ, βάσει
του δημοσιευθέντος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 9 του Καν.
(ΕΕ) αριθ. 995/2010 ("Κανονισμός Ξυλείας")
Σχετικοί ιστότοποι
http://ec.europa.eu/environment/consultations/eutr_en.htm
: Δημόσια διαβούλευση για την επισκόπηση του Κανονισμού Ξυλείας. Οι
απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο δύναται να παρέχονται σε οποιαδήποτε από τις
επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης